Panipuri
Panipuri atau golgappa ialah kulit tepung sfera berongga yang digoreng, kira-kira 1 inci (25 mm) diameter, diisi dengan gabungan kentang, bawang mentah, kacang kuda dan rempah ratus. Ia merupakan makanan ringan dan makanan jalanan biasa di subbenua India.[2] Makanan ini sering ditambah lagi perisa dengan serbuk cili, chaat masala, herba dan banyak rempah lain.[3][4]
| Panipuri | |
|---|---|
 Pani puri | |
| Nama alternatif | Golgappa, gol-gappa atau gappa (Delhi, Punjab) Fochaka, phuchka, phuska, puska (Bengal, Bihar, India Timur Laut) Gup-chup (Odisha, Jharkhand dan Chhattisgarh) Pani-patashi/pani-puri/pani-ke-batashe/padake/fulki/pakodi (Gujarat, Haryana, Madhya Pradesh, Maharashtra, Sindh, Uttar Pradesh, India Selatan) Jalpooree (India)[1] |
| Jenis | Snek |
| Tempat asal | India |
| Kawasan/rantau | India Selatan |
| Bahan utama | Tepung, kuah rempah, bawang, kentang, kacang, herba dan rempah ratus |
| Bahan yang biasa digunakan | Tepung, bawang, ubi kentang, kacang kuda, Chaat masala  |
| Keragaman/variasi | Sev puri, Puri |
sunting · sunting di Wikidata | |
Nama
suntingPanipuri mempunyai banyak nama serantau di subbenua India:[5] Maharashtra dan India Selatan: panipuri; Haryana: pani-patashi; Madhya Pradesh: fulki; Uttar Pradesh: pani-ke-batashe/padake; Assam: phuska/puska; Gujarat: pakodi; Odisha: gup-chup; Delhi: golgappa/phuchka; Benggala: phuchka dan Bihar: jalpooree/phuchka.
Sejarah
suntingMenurut ahli antropologi masakan Kurush Dalal, chaat berasal dari wilayah India Utara yang kini dikenali sebagai Bihar. Asal-usul golgappa menjejak kembali ke India. Dia juga menyatakan bahawa makanan ini mungkin berasal daripada Raj-Kachori, iaitu sejenis puri kecil yang dibuat secara tidak sengaja yang melahirkan panipuri.[6] Panipuri tersebar luas ke seluruh India terutamanya disebabkan oleh penghijrahan orang dari satu bahagian negara ke bahagian lain pada abad ke-20.[3]
Pada 10 Mac 2005, perkataan "panipuri" telah ditambahkan ke dalam Oxford English Dictionary.[7]
Evolusi dari semasa ke semasa
sunting
Pani puri telah berkembang dengan ketara dari semasa ke semasa. Juga dikenali sebagai "golgappa," hidangan ini terdiri daripada gandum goreng yang kecil, berongga dan/atau kulit semolina yang diisi dengan kentang tumbuk berempah dan dihidangkan dengan sama ada kuah berwarna hijau atau perang; atau kedua-duanya. "Kuah" ini secara teknikalnya merupakan chutney yang dicairkan. Dari masa ke masa, variasi isi dalaman dan kuah berperisa muncul, mencerminkan pilihan serantau dan ketersediaan bahan. Kuah berperisa, juga dikenali sebagai "pani," merupakan komponen penting dalam hidangan dan selalunya merupakan sumber perisa utama.
Kuah berwarna coklat dikenali di seluruh India sebagai khatta meetha pani, yang diterjemahkan sebagai "kuah masam manis". Komposisi utama kuah ini ialah asam jawa dan jageri. Alternatif yang lebih panas kepada kuah ini, yang juga biasanya merupakan kuah celupan hijau standard untuk hidangan ini, dikenali sebagai theeka pani, yang bermaksud "kuah pedas". Ia terdiri daripada herba seperti pudina dan ketumbar bersama cili hijau. Kedua-dua jenis kuah ini boleh termasuk hiasan boondi, ramuan yang diperbuat daripada tepung kacang ayam goreng.[8] Sesetengah variasi serantau juga menggunakan perisa manis seperti jus buah-buahan atau kurma, serta banyak topping pilihan seperti sev.[8]
Panipuri dari Bangarapet terkenal dengan pani berwarna putih yang tersendiri, mengekalkan rasa pedas sedap yang telah diturunkan secara tradisi turun temurun.[9]
Galeri
sunting-
-
-
-
-
Sooji Puri digunakan dalam panipuri -
Panipuri buatan sendiri -
Lihat juga
sunting| Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Panipuri |
- Bhel puri
- Chotpoti
- Dahi puri
- Pholourie
- Jian dui
Rujukan
sunting- ^ "There are 10 different names for pani puri. How many do you know?". The Times of India. 6 March 2018. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 November 2020. Dicapai pada 15 January 2021.
- ^ Bhowal, Tiasa (12 July 2023). "Google doodle celebrates India's much-loved street food pani puri". India Today. Dicapai pada 8 January 2025.
- ^ a b Ramadurai, Charukesi (2020-06-03). "Pani Puri: India's favourite street food... at home?". BBC Travel. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 September 2020. Dicapai pada 2020-08-25.
- ^ "Mangez au Népal I; L'alimentation de rue". JAPANFM (dalam bahasa Perancis). 2020-12-19. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 November 2021. Dicapai pada 2020-12-26.
- ^ Ladage, Rutu (2017-05-09). "11 Different Names For Your Favourite Pani Puri". The Times of India. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 March 2021. Dicapai pada 2017-06-12.
- ^ "How Golgappa Originated | The tangy story of Golgappa-India's favorite street food!". The Times of India (dalam bahasa Inggeris). 2020-05-19. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 June 2020. Dicapai pada 2020-09-30.
- ^ "March 2005 Update". Oxford English Dictionary. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 July 2020. Dicapai pada 24 July 2020.
- ^ a b Dalal, Tarla (2013). Mumbai Roadside Snacks. India: Sanjay & Co. ISBN 9788189491666.
- ^ "Bangarapet's Famous Ramesh Chat Serves White Paani Puri, Know Its History". News18 (dalam bahasa Inggeris). 2023-04-18. Dicapai pada 2024-05-07.